Aardappelboeren
Westhoek
Grote kans dat je ze regelmatig eet: aardappelen. Onze eetcultuur is doortrokken van dit oerhollandse icoon. Wij horen bij de aardappel en de aardappel hoort bij ons. Net als dit 'aardappellandschap'. Boeren in het hele kustgebied van Friesland en Groningen verbouwen namelijk vooral aardappelen.
Hier schon mal ein Vorgeschmack
Das könnte dich auch interessieren
Grote kans dat je ze regelmatig eet: aardappelen. Onze eetcultuur is doortrokken van dit oerhollandse icoon. Wij horen bij de aardappel en de aardappel hoort bij ons. Net als dit 'aardappellandschap'. Boeren in het hele waddenkustgebied van Friesland en Groningen verbouwen namelijk vooral aardappelen, naast graan, uien en suikerbieten.
De bodem van dit karakteristieke landschap van weidse vlakten van akkers met bomen, dorpen en boerderijen, is van klei. En die klei maakt de bodem zo vruchtbaar. Geen wonder dat de aardappel hier zo goed gedijt. Volgens velen komen de beste uit deze streken. Bekende soorten als Bildtstar, Bintje en Eigenheimer zijn hier gekweekt. En de pootaardappelen, waarmee weer nieuwe aardappelen worden gekweekt, gaan de hele wereld over.
De verbinding tussen het landschap, de bewoners en de aardappelconsument wordt getoond in het project Bildtstars en Eigenheimers van Linette Raven. Vanuit haar visie dat het landschap en de mens met elkaar verbonden zijn fotografeerde ze een aantal aardappelboeren, met wie ze uitgebreid sprak.
De enorme portretten dagen uit om met andere ogen naar gewone situaties te kijken. De boeren worden afgebeeld op bestaande objecten in hun eigen leefomgeving en zijn daarmee onderdeel van hun eigen landschap. Ze laten zich van dichtbij zien, zoals ze zijn, in hun dagelijkse kloffie. Achter ieder gezicht, achter ieder stuk land en achter iedere aardappel gaat een uniek verhaal schuil. De boeren zijn gefotografeerd voor eenzelfde aardekleurig doek. Zie je het typische licht van dit gebied terug? De kleuren van het landschap?
De portretten hangen hier sinds 2018 . Ze zijn onderhevig aan de natuurelementen, net zoals het landschap. Uiteindelijk zullen ze verkleuren, vervagen, overwoekerd raken, gesloopt worden of simpelweg vergaan. De mens en de natuur beslissen in vanzelfsprekende harmonie over het lot van de portretten.
Meer portretten bekijken? Klik op de knop hiernaast om de hele route te beleven.
-
De sluis van Alde Leie
De sluis van Alde Leie
(beluister hier het audioverhaal)
Hoe hou je het water op hoogte in een poldervaart, terwijl de schepen er ook door moeten? Met een schutsluis natuurlijk. Hier zie je het lage waterpeil aan de ene kant, het hoge peil aan de andere kant. Polder en boezem, de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met hetzelfde streefpeil van 0,52 meter onder NAP, komen hier dus bij elkaar.
Bij deze in 2013 aangelegde Anita Andriessensluis kun je goed zien hoe zo'n schutsluis werkt. In dit geval met slechts één druk op de knop. Je vaart de sluis in als de schuiven openen en zorgt dat ze achter je sluiten. Je wacht tot het water op niveau is in de sluis en vaart verder als de deuren voor je openen. Simpel.
De trekvissen die bij Zwarte Haan het binnenwater inzwemmen kunnen hier door de vispassage naar de Friese boezem, net als bij Wier. De sluis van Alde Leie is terug, zou je kunnen zeggen, want vanaf ongeveer 1300 was hier ook al een sluis. Houten restanten en walbeschoeiingen zijn in de jaren zeventig van de twintigste eeuw in de bodem achter het café gevonden, toen er riolering werd aangelegd.
Die sluis was destijds heel belangrijk voor het dorp De Leije, dat aan de oever van een oude zeeslenk van de Middelzee lag. Er werd niet alleen water in zee geloosd, ook schepen konden hier in en uit. En door die zeehaven-functie was het een drukte van jewelste. Er werd dag in dag uit gehandeld in zuivel en vee, turf, hout en bier.
Toen het achterliggende Bildt in 1505 werd ingepolderd, was het gedaan met de economische bloei van het dorp. De sluis werd een binnensluis en De Leije veranderde in Oude Leije. De Leistervaart werd lange tijd nog wel gebruikt, maar in de jaren zeventig van de vorige eeuw kwamen er dammen en werd het stil op het water. Met de komst van de nieuwe sluis, onderdeel van het bevaarbaar maken van de Noordelijke Elfstedenvaarroute, varen hier weer bootjes door het dorp, zoals dat eeuwenlang gebeurde.
Ingesproken door:
Fotograaf Linette Raven ontwikkelt het liefst grote series met monumentale portretten van mensen uit een bepaalde omgeving/beroep. Haar contact met Joop Mulder dateert al van 2001, toen ze samen met hem voor Oerol 2002 t/m 2007 het project 'Fan twae kanten’ ontwikkelde en presenteerde. Er volgende nog vele projecten.
“Joop was een vanzelfsprekende aanwezigheid in mijn leven, hij was er gewoon.. zoals het hoort. Hij bood mij ruimte en zijn vertrouwen. Samen in de auto touren door het landschap van Terschelling of Friesland en maar ideeën spuien, een uitsmijter en weer door. Het was een unieke ervaring, met Joop als creatief pionier mee te mogen reizen. Zijn gunfactor, zijn creatieve geest en zijn blauwe twinkelogen altijd aan. Bij het elkaar weer zien, het ’hi meissie’. Later bleek niet alleen bij mij, zo mooi, allemaal dezelfde warme begroeting plus zachte-snor omhelzing.Dat was Joop. Voor nu vanzelfsprekend en vaak aanwezig in mijn gedachte.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
