De Mouterij Franeker
Franeker
Voormalig schuilkerkje. Stichting De Mouterij heeft de kerkzaal met zorg gerestaureerd en geschikt gemaakt voor culturele activiteiten.
Neem alvast een kijkje
450 jaar geschiedenis
In 1578 bouwen de gebroeders Schellingwou hun mouterij tussen het Bolwerk in Franeker en de Zilverstraat. Mogelijk in 1860 wordt het grachtje dat door de mouterij loopt drooggelegd. Het bedrijf beëindigt na 282 jaar zijn werkzaamheden. In 1656 geven Hans Jansen en Antje Sjouke toestemming voor de bouw van een ‘schuilvermaning’. In 2012 vindt de laatste dienst in het Bolwerkkerkje plaats. Na 356 jaar sluit de vermaning haar deuren.
Stichting De Mouterij heeft de kerkzaal met zorg gerestaureerd en geschikt gemaakt voor culturele activiteiten. De ontdekking van het grachtje is natuurlijk een sensatie die niet voor het nageslacht verloren mag gaan. Daarom wordt het door een glazen plaat in de vloer in zicht gehouden. De archeologische vondsten hebben volgens de bouwhistorici een hoge monumentwaarde. De uitzonderlijke insluiting van een achtergracht maakt de vloer zelfs van landelijke betekenis.
De officiële ingebruikneming van De Mouterij vindt plaats op 24 mei 2019. Er is veel belangstelling voor het gebruik van de zaal. De akoestiek is uitstekend. Koren kunnen hier goed terecht, zowel voor repetities als voor uitvoeringen. Maar ook religieuze bijeenkomsten, exposities en andere culturele uitingen vinden een stijlvolle ruimte in de Mouterij.
Hier vind je De Mouterij Franeker
De MouterijZILVERSTRAAT 46
8801 KC Franeker Plan je route
vanaf jouw locatie
-
Boonweg: gras en schapen
Boonweg: gras en schapen
(beluister hier het audioverhaal)
Het is bijna niet voor te stellen dat de zee deze dijk kan verslaan. Toch was er in de laatste veertig jaar een keer of acht serieuze dijkbewaking nodig. Rinus en Sander Dorst van Zeedefensie zijn dan ook altijd voorbereid. Hier in de werkplaats hangen de zaklampen aan de muur, de portofoons staan aan de lader en ligt het draaiboek op tafel. Voor het geval dát.
Vader en zoon Dorst liggen er niet wakker van, ze weten namelijk precies hoe de dijk erbij ligt. Elke week inspecteren ze de 25 kilometer dijk tussen Harlingen en Nieuwebildtzijl. En elke dag zijn ze hier sowieso te vinden, voor onderhoud en beheer. Zo gooien ze bijvoorbeeld kuilen dicht die door honden zijn gegraven en vangen ze ongeveer 150 mollen per jaar in hun klemmen.
Is dat nou echt nodig? Ja, want gangen, gaten en kuilen kunnen de dijk behoorlijk verzwakken. Ook is de grasmat superbelangrijk om de bovenlaag sterk te houden, hiervoor wordt een mengsel van zes soorten diepwortelend gras gebruikt. Als 80% van een vierkante meter grasmat ook daadwerkelijk uit grassprietjes bestaat, zijn de mannen dik tevreden.
Het gras wordt onderhouden door de schapen die je tussen april en oktober op de dijk ziet grazen. Met hun 'gouden voetjes' trappen ze de grond precies genoeg in en zorgen ze zo voor de ideale stevigheid. Vroeger graasden er ook wel koeien, maar hun hoeven deden meer kwaad dan goed.
De droogte van de laatste zomers baart wel eens zorgen. Schapen hebben soms nauwelijks genoeg te eten en enkele dijkvakken moesten opnieuw ingezaaid worden. Ook zette het waterschap voor het eerst een egger in, een machine die onkruid uit het gras haalt.
Andere soorten grassen en kruiden op de dijk zouden trouwens best een idee zijn, maar of dat veilig is? De proefvakken die je onderweg zag, laten vooralsnog zien dat de combinatie van schapen en gras het beste is voor de stevigheid van de dijk.
Aan de 'achterkant' van de dijk vind je geen gras maar asfalt, met daaronder steen en zand. In de jaren negentig bleek het asfalt zo zwak dat uit voorzorg breuksteen en grond bij de werkplaats is neergelegd. Je weet immers maar nooit. Intussen wordt er ook een proef gedaan met innovatieve asfaltbekleding.
Ingesproken door:
De van oorsprong Friese Esther Kokmeijer is kunstenares, ontdekker, designer and fotograaf. Ze woont tegenwoordig in Rotterdam, maar werkt overal ter wereld.
Esther werkt met Joop Mulder aan een serie projecten waarmee ze met korenbloemen verhalen over water zichtbaar wil maken. Een zee van bloemen, een terp omringd door water, een dijkdoorbraak en Holwerd aan zee, zichtbaar gemaakt met miljoenen bloeiende Korenbloemen. “Inspirerend hoe Joop zo begaan was met het prachtig Waddengebied. Hoe hij verhalen over dit bijzondere landschap tot leven wist te brengen en zich inzette om intieme ontmoetingen te creëren met dit landschap.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
