Oudebildtdijk
Oudebildtdijk
De historische Oudebildtdijk langs de Friese Waddenkust in Noardwest Fryslân biedt een dijk met een verhaal. Een markante dijk, kenmerkend door zijn typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen.
Neem alvast een kijkje
De historische Oudebildtdijk langs de Friese Waddenkust in Noardwest Fryslân biedt een dijk met een verhaal. Een markante dijk, kenmerkend door zijn typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen. De huisnummers lopen er van 1 t/m 1229. Een plek waar imposante wolkenpartijen, zonsondergangen en sterrenhemels elkaar in schoonheid en verwondering afwisselen.
Langs de Oudebildtdijk vind je vele galerieën. Al eeuwen voelen kunstenaars zich aangetrokken tot dit weidse landschap. Ook nu nog laten kunstenaars zich nog steeds inspireren door de natuur en cultuurhistorische waarde van de omgeving van de Oudebildtdijk.
Oudebildtdijk is een opmerkelijke streek die een eigen karakter bezit. Het is de eerste zeedijk die al tot ca. 1200 is aangelegd als zomerdijk en later in 1505 is opgeworpen tot de hoogte van nu. De dijk lag in de gemeente ’t Bildt, later streek ’t Bildt en inmiddels gemeente Waadhoeke.
De dijk werd in 1505 opgehoogd door Zuid-Hollanders en Brabanders die samen werkten met Friese arbeiders. Hierdoor kreeg het Bildts zijn oorsprong als Friese mengtaal. De Oudebildtdijk is met achthonderd arbeiders in één jaar gebouwd. Enkele kilometers noordelijker werd een eeuw later de Nieuwe Bildtdijk aangelegd, waarna de oude een slaperdijk werd. Maar de zee is altijd dichtbij gebleven. Bij nacht, storm en ontij probeert ze het prijsgegeven land terug te veroveren
De Oudebildtdijk zwichtte slechts één keer, tijdens de Allerheiligenvloed van 1 november 1570, toen in Friesland 3.181 mensen verdronken. Officieel is de dijk nog altijd een zeewering: tussen 15 oktober en 15 april, ruwweg het stormseizoen, mag er niet in worden gegraven.
- Afstand tot jouw locatie:
Hier vind je Oudebildtdijk
langste straat van Nederlandoudebildtdijk
Oudebildtdijk Plan je route
vanaf jouw locatie
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Boonweg: gras en schapen
Accepteer cookies om deze content te zien.
Boonweg: gras en schapen
(beluister hier het audioverhaal)
Het is bijna niet voor te stellen dat de zee deze dijk kan verslaan. Toch was er in de laatste veertig jaar een keer of acht serieuze dijkbewaking nodig. Rinus en Sander Dorst van Zeedefensie zijn dan ook altijd voorbereid. Hier in de werkplaats hangen de zaklampen aan de muur, de portofoons staan aan de lader en ligt het draaiboek op tafel. Voor het geval dát.
Vader en zoon Dorst liggen er niet wakker van, ze weten namelijk precies hoe de dijk erbij ligt. Elke week inspecteren ze de 25 kilometer dijk tussen Harlingen en Nieuwebildtzijl. En elke dag zijn ze hier sowieso te vinden, voor onderhoud en beheer. Zo gooien ze bijvoorbeeld kuilen dicht die door honden zijn gegraven en vangen ze ongeveer 150 mollen per jaar in hun klemmen.
Is dat nou echt nodig? Ja, want gangen, gaten en kuilen kunnen de dijk behoorlijk verzwakken. Ook is de grasmat superbelangrijk om de bovenlaag sterk te houden, hiervoor wordt een mengsel van zes soorten diepwortelend gras gebruikt. Als 80% van een vierkante meter grasmat ook daadwerkelijk uit grassprietjes bestaat, zijn de mannen dik tevreden.
Het gras wordt onderhouden door de schapen die je tussen april en oktober op de dijk ziet grazen. Met hun 'gouden voetjes' trappen ze de grond precies genoeg in en zorgen ze zo voor de ideale stevigheid. Vroeger graasden er ook wel koeien, maar hun hoeven deden meer kwaad dan goed.
De droogte van de laatste zomers baart wel eens zorgen. Schapen hebben soms nauwelijks genoeg te eten en enkele dijkvakken moesten opnieuw ingezaaid worden. Ook zette het waterschap voor het eerst een egger in, een machine die onkruid uit het gras haalt.
Andere soorten grassen en kruiden op de dijk zouden trouwens best een idee zijn, maar of dat veilig is? De proefvakken die je onderweg zag, laten vooralsnog zien dat de combinatie van schapen en gras het beste is voor de stevigheid van de dijk.
Aan de 'achterkant' van de dijk vind je geen gras maar asfalt, met daaronder steen en zand. In de jaren negentig bleek het asfalt zo zwak dat uit voorzorg breuksteen en grond bij de werkplaats is neergelegd. Je weet immers maar nooit. Intussen wordt er ook een proef gedaan met innovatieve asfaltbekleding.
Ingesproken door:
De van oorsprong Friese Esther Kokmeijer is kunstenares, ontdekker, designer and fotograaf. Ze woont tegenwoordig in Rotterdam, maar werkt overal ter wereld.
Esther werkt met Joop Mulder aan een serie projecten waarmee ze met korenbloemen verhalen over water zichtbaar wil maken. Een zee van bloemen, een terp omringd door water, een dijkdoorbraak en Holwerd aan zee, zichtbaar gemaakt met miljoenen bloeiende Korenbloemen. “Inspirerend hoe Joop zo begaan was met het prachtig Waddengebied. Hoe hij verhalen over dit bijzondere landschap tot leven wist te brengen en zich inzette om intieme ontmoetingen te creëren met dit landschap.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Routes in de buurt
Bekijk alles-
Foodroute Middelsee: Oud en nieuw land aan de waddenkust
Foodroute Middelsee: Oud en nieuw land aan de waddenkust(59.0 km)Leeuwarden -
De dijken en kerken van 't Bildt
De dijken en kerken van 't BildtBeperkt toegankelijk
(34.6 km)Oudebildtzijl -
Sint Jacobiparochie - Zwarte Haan | Rondjes om de kerken
Sint Jacobiparochie - Zwarte Haan | Rondjes om de kerkenBeperkt toegankelijk
(12.6 km)Sint-Jacobiparochie