Firma J. Zijlstra Hzn.
Harlingen
Van 1920 tot ongeveer 1975 is in dit hoekpand een zaak in levensmiddelen gevestigd. De firma J. Zijlstra Hzn. zet in de loop der jaren verschillende muurreclames op de zijgevel: soms eenvoudige, maar ook wel in prachtige art-decostijl. Op oude ansic...
Neem alvast een kijkje
Ook leuk
Van 1920 tot ongeveer 1975 is in dit hoekpand een zaak in levensmiddelen gevestigd. De firma J. Zijlstra Hzn. zet in de loop der jaren verschillende muurreclames op de zijgevel: soms eenvoudige, maar ook wel in prachtige art-decostijl. Op oude ansichten is ook een reclame van een vrouw in klederdracht te zien. Vrouwen in klederdracht worden aan het begin van de 20ste eeuw vaak ingezet voor het aanprijzen van levensmiddelen. Ze stralen degelijkheid en vertrouwen uit naar de klanten. Merken die hiervan gebruik maken zijn bijvoorbeeld Van Houten cacao, Soda en Blooker chocolade. In 1920 schrijft de Harlinger Courant over de heropening van de verbouwde zaak onder meer: ‘Het geheel heeft een grootsch aanzien en ook inwendig is de inrichting daarmee in overeenstemming, terwijl het de stad een fraaier aanzien geeft. Alles getuigt er van dat men zich beijverd heeft de zindelijkheid te bevorderen. In den stijl van het geheel is ook de gaskroon. De aannemer en uitvoerder hebben alle eer van hun met zeer veel smaak daar neergezet stuk werk.’
Vóór de muurschildering in 2003 gerestaureerd kan worden moet duidelijk zijn wat de vrouw op de schildering nu eigenlijk aanprijst. Is het een pak cacao? Is het koffie van Douwe Egberts? Uiteindelijk brengt een afbeelding uit de Nieuwe Haarlemsche Courant van 5 november 1929 duidelijkheid: het is een pak suiker.
-
Boonweg: gras en schapen
Boonweg: gras en schapen
(beluister hier het audioverhaal)
Het is bijna niet voor te stellen dat de zee deze dijk kan verslaan. Toch was er in de laatste veertig jaar een keer of acht serieuze dijkbewaking nodig. Rinus en Sander Dorst van Zeedefensie zijn dan ook altijd voorbereid. Hier in de werkplaats hangen de zaklampen aan de muur, de portofoons staan aan de lader en ligt het draaiboek op tafel. Voor het geval dát.
Vader en zoon Dorst liggen er niet wakker van, ze weten namelijk precies hoe de dijk erbij ligt. Elke week inspecteren ze de 25 kilometer dijk tussen Harlingen en Nieuwebildtzijl. En elke dag zijn ze hier sowieso te vinden, voor onderhoud en beheer. Zo gooien ze bijvoorbeeld kuilen dicht die door honden zijn gegraven en vangen ze ongeveer 150 mollen per jaar in hun klemmen.
Is dat nou echt nodig? Ja, want gangen, gaten en kuilen kunnen de dijk behoorlijk verzwakken. Ook is de grasmat superbelangrijk om de bovenlaag sterk te houden, hiervoor wordt een mengsel van zes soorten diepwortelend gras gebruikt. Als 80% van een vierkante meter grasmat ook daadwerkelijk uit grassprietjes bestaat, zijn de mannen dik tevreden.
Het gras wordt onderhouden door de schapen die je tussen april en oktober op de dijk ziet grazen. Met hun 'gouden voetjes' trappen ze de grond precies genoeg in en zorgen ze zo voor de ideale stevigheid. Vroeger graasden er ook wel koeien, maar hun hoeven deden meer kwaad dan goed.
De droogte van de laatste zomers baart wel eens zorgen. Schapen hebben soms nauwelijks genoeg te eten en enkele dijkvakken moesten opnieuw ingezaaid worden. Ook zette het waterschap voor het eerst een egger in, een machine die onkruid uit het gras haalt.
Andere soorten grassen en kruiden op de dijk zouden trouwens best een idee zijn, maar of dat veilig is? De proefvakken die je onderweg zag, laten vooralsnog zien dat de combinatie van schapen en gras het beste is voor de stevigheid van de dijk.
Aan de 'achterkant' van de dijk vind je geen gras maar asfalt, met daaronder steen en zand. In de jaren negentig bleek het asfalt zo zwak dat uit voorzorg breuksteen en grond bij de werkplaats is neergelegd. Je weet immers maar nooit. Intussen wordt er ook een proef gedaan met innovatieve asfaltbekleding.
Ingesproken door:
De van oorsprong Friese Esther Kokmeijer is kunstenares, ontdekker, designer and fotograaf. Ze woont tegenwoordig in Rotterdam, maar werkt overal ter wereld.
Esther werkt met Joop Mulder aan een serie projecten waarmee ze met korenbloemen verhalen over water zichtbaar wil maken. Een zee van bloemen, een terp omringd door water, een dijkdoorbraak en Holwerd aan zee, zichtbaar gemaakt met miljoenen bloeiende Korenbloemen. “Inspirerend hoe Joop zo begaan was met het prachtig Waddengebied. Hoe hij verhalen over dit bijzondere landschap tot leven wist te brengen en zich inzette om intieme ontmoetingen te creëren met dit landschap.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
