Dodge & Lloyd
Harlingen
Wat nu weer een woonhuis is, is vanaf 1932 in gebruik als garagebedrijf, met autobrug en al. In de loop der jaren wisselt de zaak meerdere malen van eigenaar. Maar wat jarenlang hetzelfde blijft is het woord ‘GARAGE’, prominent op de voorgevel gesch...
Neem alvast een kijkje
Ook leuk
Wat nu weer een woonhuis is, is vanaf 1932 in gebruik als garagebedrijf, met autobrug en al. In de loop der jaren wisselt de zaak meerdere malen van eigenaar. Maar wat jarenlang hetzelfde blijft is het woord ‘GARAGE’, prominent op de voorgevel geschilderd. Begin jaren vijftig van de vorige eeuw bedenkt de toenmalige eigenaar Molenaar iets anders. Hij vraagt zijn buurman Age Mobach, een eenarmige schilder, reclame voor de automerken Dodge en Lloyd op de gevel te schilderen. Na de Tweede Wereldoorlog tot begin jaren zestig is Lloyd een Duits automerk van Goggomobiels (dwergauto's). De aanleiding voor deze verandering is misschien dat in die jaren het woord 'Lloyd' veel gebruikt wordt als vertrouwenwekkende term richting de consument. Daaraan danken we bijvoorbeeld ook NedLloyd, Lloyds Bank en Delta Lloyd.
Het restaureren van deze muurreclame leidde bijna tot geschiedvervalsing. Het nog vaag leesbare opschrift 'Lloyd' werd in eerste instantie geassocieerd met Lloyds of London. Deze befaamde Engelse verzekeringsmaatschappij van schepen maakt nog steeds aanspraak op de goudschat van de Lutine, het oorlogsfregat dat in 1799 boven Harlingen verging, ergens tussen de eilanden Vlieland en Terschelling. Zou die firma hier kantoor hebben gehouden? Terwijl Lloyds op ons verzoek in de Londense archieven dook, bleek anders – op tijd, gelukkig…
-
Kornwerderzand - Afsluitdijk - Vogelkijkpunt
Kornwerderzand - Afsluitdijk - Vogelkijkpunt
-
Delleboersterheide - Catspoele - Libellenvlonder
Delleboersterheide - Catspoele - Libellenvlonder
-
Westhoek: verzilting
Westhoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
