Grote Ossenmarkt 16
Harlingen
Net als zijn vader Mozes (‘Maupi’) wordt Gabriël Boas, de jongste zoon van het gezin, bootwerker. Het laden en lossen van de vrachtboten die vanuit Harlingen op Hull en Leith (Edinburgh) varen brengt brood op de plank.
Neem alvast een kijkje
Brood dankzij de kolenboot
Net als zijn vader Mozes (‘Maupi’) wordt Gabriël Boas, de jongste zoon van het gezin, bootwerker. Het laden en lossen van de vrachtboten die vanuit Harlingen op Hull en Leith (Edinburgh) varen brengt brood op de plank. Als de ouders 25 jaar getrouwd zijn wordt een feestlied gezongen op de melodie van ‘Zie de maan schijnt door de bomen’:
Een kwart eeuw is het geleden
Dat Maupi om zijn Eva kwam
Een en ander werd besproken
Ze kwamen toen uit Amsterdam
Binnen ’t jaar, ‘t was wel wat kras
Kwam er een zoontje, Elias
Koor:
Lieve kind’ren, eet maar raak
Hull- en Leithboot komen vaak (bis)
Kort daarna kwam kleine Reli
Hij is nu al tamelijk groot
Vader Mozes zei: laat maar komen
Ik werk voor ze in de kolenboot
Daarom driewerf hiep-hoera
Voor vader Mozes en Eva
Gabriël (de ‘Reli’ uit het lied) trouwt in 1908 met Dina Pais. Zij gaat in de groentehandel van haar broers op de Kleine Bredeplaats werken. Ook de dochters Eva en Saartje helpen later in de winkel. Eva brengt bovendien bestellingen rond en fietst door de stad om de voorraad bij te vullen van de karren, waarmee de ooms groente en fruit uitventen.
Saartje verhuist naar Zaandam. Jozeph, een nakomertje, hoort in 1942 bij de eerste acht Joodse mannen die uit Harlingen worden weggevoerd. Hij komt terecht in het Judenarbeitslager Gogolin. Van daaruit wordt hij tewerk gesteld bij de aanleg van de Autobahn Breslau-Krakau of in de schoenenfabriek te Ottmuth, tot hij eind juni 1943 overlijdt. Van het gezin overleeft alleen dochter Eva de oorlog, dankzij een gemengd huwelijk.
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Franeker bevrijd
Franeker bevrijd
Op 15 april 1945 wordt Franeker bevrijd. ‘s Middags bereikt een verkenningseenheid van de Royal Canadian Dragoons, komend vanuit Leeuwarden, als eerste de stad. Diezelfde dag trekken de overgebleven Duitse militairen zich terug richting Harlingen. Om hun aftocht te dekken blazen ze de brug aan het Leeuwarderend op.
In de vroege ochtend van zondag 15 april heerst in Franeker een gespannen stilte. Volgens de geruchten zouden de Canadezen Leeuwarden al in handen hebben en nu onderweg zijn naar Franeker. Reikhalzend wordt naar de komst van de Tommies uitgekeken. Maar er zijn nog Duitse soldaten in de stad. Dan wordt de stilte verscheurd door drie geweerschoten die waarschuwen voor een enorme ontploffing.
Om hun aftocht in de richting van Harlingen te dekken, blazen de bezetters de brug aan het Leeuwarderend, die meestal Saakstra’s brug wordt genoemd, op. Saakstra’s brug is een essentieel punt in de enige doorgaande route van Leeuwarden naar de havenstad. Het taaie stalen bouwwerk geeft zich echter niet zomaar gewonnen. Tot vijf maal toe moet er een springlading tot ontploffing worden gebracht, alvorens de Duitsers het genoeg vinden en haastig vertrekken. De omliggende panden lopen veel schade op. Vooral het Bondshotel, tegenwoordig de Stadsherberg, moet het ontgelden.
Onmiddellijk beginnen de inwoners van Franeker aan een provisorisch herstel. Bij het station liggen spoorstaven, die door een grote groep mannen op de schouder naar de brug worden gedragen en van kant naar kant worden gelegd. Bielzen komen daar overheen te liggen. Als het werk bijna klaar is, staat de eerste Canadese verkenningswagen al te wachten. In de middag rijdt een grote colonne Canadees oorlogsmaterieel, waaronder tanks, over de straatweg vanaf Leeuwarden naar Franeker.
Van heinde en ver is de plaatselijke bevolking naar de straatweg gegaan om het spektakel te bekijken. Aangekomen in Franeker volgt een ware zegetocht door de stad. ’s Avonds trekt het zware materieel zich weer terug richting Leeuwarden, maar de volgende dag, maandag 16 april, rijdt de colonne opnieuw door Franeker om op te rukken naar Harlingen.
De Canadezen vestigen een hoofdkwartier in het monumentale stadhuis. Ze blijven er nog tot het eind van 1945, alvorens terug te keren naar huis.
Routes in de buurt
Bekijk alles-
Waddenzeedijk - Herbaijum | Elfstedenpad: etappe 9
Waddenzeedijk - Herbaijum | Elfstedenpad: etappe 9(18.0 km)Kimswerd