Tjitsma-terp Koningsterp Wijnaldum
Wijnaldum
In 1953 werd er bij de Tjitsma-terp door een boer een deel van een kostbare mantelspeld gevonden: de fibula van Wijnaldum. De terp wordt ook wel de Koningsterp genoemd.
Neem alvast een kijkje
De terpen zijn rond het begin van de jaartelling aangelegd op een kwelderwal. Rond 150 voor Christus begon het ontstaan van een kwelderwal op deze plek en toen er rond 175 na Christus hier terpen werden opgeworpen stopte het proces. De kwelderwal had toen een hoogte van 85 centimeter, maar was op sommige plaatsen door geulen doorsneden.
Vanaf de elfde eeuw werden er zeedijken aangelegd en was het niet langer nodig om op terpen te blijven wonen.
In 1953 werd er bij de Tjitsma-terp door een boer een deel van een kostbare mantelspeld gevonden: de fibula van Wijnaldum. Deze stamt uit het begin van de 7e eeuw en is nu te zien in het Fries Museum.
Op 18 maart 1975 werd de terpenreeks van Wijnaldum ingeschreven in het rijksmonumentenregister.
Er is de afgelopen decennia flink archeolohgisch onderzoek gedaan op deze terp, tussen 1991 en 1993 werd er nog onderzoek gedaan naar Friese Koningen op de Tjitsmaterp.
Hier vind je Tjitsma-terp Koningsterp Wijnaldum
Koningsterp ten oosten van het dorp WynaamFoarryp 1
8857RE Wijnaldum Plan je route
vanaf jouw locatie
-
Franeker bevrijd
Franeker bevrijd
Op 15 april 1945 wordt Franeker bevrijd. ‘s Middags bereikt een verkenningseenheid van de Royal Canadian Dragoons, komend vanuit Leeuwarden, als eerste de stad. Diezelfde dag trekken de overgebleven Duitse militairen zich terug richting Harlingen. Om hun aftocht te dekken blazen ze de brug aan het Leeuwarderend op.
In de vroege ochtend van zondag 15 april heerst in Franeker een gespannen stilte. Volgens de geruchten zouden de Canadezen Leeuwarden al in handen hebben en nu onderweg zijn naar Franeker. Reikhalzend wordt naar de komst van de Tommies uitgekeken. Maar er zijn nog Duitse soldaten in de stad. Dan wordt de stilte verscheurd door drie geweerschoten die waarschuwen voor een enorme ontploffing.
Om hun aftocht in de richting van Harlingen te dekken, blazen de bezetters de brug aan het Leeuwarderend, die meestal Saakstra’s brug wordt genoemd, op. Saakstra’s brug is een essentieel punt in de enige doorgaande route van Leeuwarden naar de havenstad. Het taaie stalen bouwwerk geeft zich echter niet zomaar gewonnen. Tot vijf maal toe moet er een springlading tot ontploffing worden gebracht, alvorens de Duitsers het genoeg vinden en haastig vertrekken. De omliggende panden lopen veel schade op. Vooral het Bondshotel, tegenwoordig de Stadsherberg, moet het ontgelden.
Onmiddellijk beginnen de inwoners van Franeker aan een provisorisch herstel. Bij het station liggen spoorstaven, die door een grote groep mannen op de schouder naar de brug worden gedragen en van kant naar kant worden gelegd. Bielzen komen daar overheen te liggen. Als het werk bijna klaar is, staat de eerste Canadese verkenningswagen al te wachten. In de middag rijdt een grote colonne Canadees oorlogsmaterieel, waaronder tanks, over de straatweg vanaf Leeuwarden naar Franeker.
Van heinde en ver is de plaatselijke bevolking naar de straatweg gegaan om het spektakel te bekijken. Aangekomen in Franeker volgt een ware zegetocht door de stad. ’s Avonds trekt het zware materieel zich weer terug richting Leeuwarden, maar de volgende dag, maandag 16 april, rijdt de colonne opnieuw door Franeker om op te rukken naar Harlingen.
De Canadezen vestigen een hoofdkwartier in het monumentale stadhuis. Ze blijven er nog tot het eind van 1945, alvorens terug te keren naar huis.
