Bouwe Smits
Harlingen
Bouwe Smits wordt geëerd door middel van een bronzen beeld dat terug te vinden is op de Zoutsloot. In 2020 werd dit beeldje gemaakt door oud-Harlinger, de kunstenaar Henk Zielstra, en onthuld door de kinderen van Bouwe Smits.
Neem alvast een kijkje
Ook leuk
Bouwe Smits wordt geëerd door middel van een bronzen beeld dat terug te vinden is op de Zoutsloot. In 2020 werd dit beeldje gemaakt door oud-Harlinger, de kunstenaar Henk Zielstra, en onthuld door de kinderen van Bouwe Smits. Harlingers kenden Bouwe Smits maar al te goed. Zo goed zelfs dat wanneer ze op vakantie waren, ze een ansichtkaartje met alleen ‘Bouwe Smits Harlingen’ opstuurden die door de postbode werd bezorgd. Bouwe Smits was opkoper in lompen, metalen en dergelijke tweedehands spullen. Zittend in zijn stoel, zo zat hij vaak in zijn eigen kringloop- en curiosawinkel aan de Zoutsloot, liet hij de klanten speuren door zijn opgekochte tweedehandsspullen, zoals schilderijlijsten. Het verwerken van het onderstel van een kinderwagen in het beeld had een reden. Op een dag kwam Gerrit Paul Zielstra, broer van Henk Zielstra, als jonge knaap de zaak binnen en kocht hij een onderstel van een kinderwagen om er een bakfietsje van te maken. Gerrit Paul wordt medewerker in de zaak met de bedoeling om later de zaak over te nemen. Door een noodlottig ongeval overlijdt Gerrit Paul in januari 1982. Bouwe Smits overleed in 1991, zij liggen naast elkaar begraven op de algemene begraafplaats. Henk Zielstra eert met dit beeldje ook zijn overleden broer.
-
Franeker bevrijd
Franeker bevrijd
Op 15 april 1945 wordt Franeker bevrijd. ‘s Middags bereikt een verkenningseenheid van de Royal Canadian Dragoons, komend vanuit Leeuwarden, als eerste de stad. Diezelfde dag trekken de overgebleven Duitse militairen zich terug richting Harlingen. Om hun aftocht te dekken blazen ze de brug aan het Leeuwarderend op.
In de vroege ochtend van zondag 15 april heerst in Franeker een gespannen stilte. Volgens de geruchten zouden de Canadezen Leeuwarden al in handen hebben en nu onderweg zijn naar Franeker. Reikhalzend wordt naar de komst van de Tommies uitgekeken. Maar er zijn nog Duitse soldaten in de stad. Dan wordt de stilte verscheurd door drie geweerschoten die waarschuwen voor een enorme ontploffing.
Om hun aftocht in de richting van Harlingen te dekken, blazen de bezetters de brug aan het Leeuwarderend, die meestal Saakstra’s brug wordt genoemd, op. Saakstra’s brug is een essentieel punt in de enige doorgaande route van Leeuwarden naar de havenstad. Het taaie stalen bouwwerk geeft zich echter niet zomaar gewonnen. Tot vijf maal toe moet er een springlading tot ontploffing worden gebracht, alvorens de Duitsers het genoeg vinden en haastig vertrekken. De omliggende panden lopen veel schade op. Vooral het Bondshotel, tegenwoordig de Stadsherberg, moet het ontgelden.
Onmiddellijk beginnen de inwoners van Franeker aan een provisorisch herstel. Bij het station liggen spoorstaven, die door een grote groep mannen op de schouder naar de brug worden gedragen en van kant naar kant worden gelegd. Bielzen komen daar overheen te liggen. Als het werk bijna klaar is, staat de eerste Canadese verkenningswagen al te wachten. In de middag rijdt een grote colonne Canadees oorlogsmaterieel, waaronder tanks, over de straatweg vanaf Leeuwarden naar Franeker.
Van heinde en ver is de plaatselijke bevolking naar de straatweg gegaan om het spektakel te bekijken. Aangekomen in Franeker volgt een ware zegetocht door de stad. ’s Avonds trekt het zware materieel zich weer terug richting Leeuwarden, maar de volgende dag, maandag 16 april, rijdt de colonne opnieuw door Franeker om op te rukken naar Harlingen.
De Canadezen vestigen een hoofdkwartier in het monumentale stadhuis. Ze blijven er nog tot het eind van 1945, alvorens terug te keren naar huis.
