Oldehove
Leeuwarden
De Oldehove staat hier al sinds 1529 en is zelfs schever dan de Toren van Pisa! Je kunt hem van binnen en buiten bewonderen. De in 2011 ingebouwde lift brengt je naar de eerste verdieping, vanaf daar zal je de wenteltrap naar het dak moeten bedwingen.
Neem alvast een kijkje
Het boegbeeld van Leeuwarden is de Oldehove. In 1529 startte de bouw van deze scheve, kromme en niet afgemaakte toren. Het was de bedoeling dat naast de Oldehove een nieuwe kerk zou verrijzen ter vervanging van de oude Sint Vituskerk, maar daar is het nooit van gekomen. Het zat bouwmeester Jacob van Aaken niet mee, want al tijdens de bouw zakte de toren scheef.
Er is nog geprobeerd op de scheve onderbouw loodrecht verder te metselen, maar dat bleef helaas zonder het gewenste resultaat. De bouw is in 1533 stopgezet en nooit meer hervat. De toren had ruim 120 meter moeten worden.
Een bijzondere functies heeft de toren nooit gehad, toch is de toren een van de belangrijkste symbolen van de stad Leeuwarden geworden. De 'skeve toren' waar de Leeuwarders trots op zijn en waar ze al dan niet gekscherend over zeggen: "A'k de Oldehove niet siën ken, dan foël ik my onwennich" ("Als ik de Oldehove niet kan zien, dan voel ik mijn onwennig").
De Oldehove:
- heeft een hoogte van ruim 39 meter, met opbouw 48 meter;
- hangt 1,99 meter uit het lood;
- heeft trappen met in totaal 183 treden;
- is gebouwd tussen 28 mei 1529 en halverwege 1533;
- had tot 1599 twee toegangspoorten (één aan de oostzijde en één aan de westzijde)
- had tussen 1916 en 1954 een elektrische lift;
- heeft sinds 2011 een nieuwe lift (tot de eerste verdieping);
- heeft een voordeur die 72,5 cm hoger ligt dan de vroegere 'achterdeur';
- mocht in 2017 ruim 28.200 bezoekers verwelkomen, op dat moment een record;
- zag in 2018 een explosieve stijging van het bezoekersaantal tot ruim 65.000(!);
- kent ongeveer 25 Torenwachters;
- is een populaire trouwlocatie;
- is tussen april en eind oktober dagelijks geopend;
- wordt sinds 2010 beheerd door het Historisch Centrum Leeuwarden.
www.oldehove.eu kijk hier voor de actuele informatie.
De Oldehove is - uitgezonderd officiële feestdagen - open medio maart t/m (laatste weekend van) oktober, ma-zo, 13:00 tot 17:00 uur. Jaarlijks is de toren tussen oktober tot april gesloten.
Hier vind je Oldehove
OldehoveOldehoofsterkerkhof 1
8911 DH Leeuwarden Plan je route
vanaf jouw locatie
-
De bevrijding van Leeuwarden
De bevrijding van Leeuwarden
Op 11 april 1945 werd duidelijk dat de Duitse weerstand in het noorden van Nederland beperkt was. De geallieerden grepen op 12 april deze kans om zo snel mogelijk op te rukken naar Friesland. Een van de belangrijkste doelen was het bevrijden van Leeuwarden. Hiervoor was de 9th Canadian Infantry Brigade aangewezen. Maar het zou uiteindelijk anders lopen.
Op 12 april reden de Royal Canadian Dragoons bij Noordwolde Friesland binnen. Zij dienden met hun gepantserde voertuigen verkenningen uit te voeren en zo snel mogelijk de Waddenzee te bereiken. Daarmee werden de Duitse troepen in Friesland en Groningen van elkaar gescheiden.
In de nacht van 14 op 15 april stonden drie Squadrons van de Dragoons bij Suameer. Burgum kon eerder die dag niet meer bereikt worden omdat de brug bij de Burgummerdaam door de Duitsers was opgeblazen.
Intussen was er van alles gaande in het nabijgelegen Leeuwarden. Op 12 april was het vliegveld door de Duitsers opgeblazen. En vanaf 14 april verlieten zij de stad. Leeuwarden zou niet worden verdedigd. Het Burgerweeshuis dat onderdak had geboden aan verschillende Duitse instanties werd in brand gestoken. Een poging om de telefooncentrale op te blazen mislukte door een geniale ingreep van het verzet. Dat verzet ging bovendien in de vroege ochtend van 15 april massaal de straat op om belangrijke punten te bezetten en achtergebleven Duitsers gevangen te nemen.
De Dragoons in Suameer hadden contact met het verzet in Leeuwarden. Door verschillende berichtgeving was het onduidelijk of er nu hard gevochten werd in Leeuwarden of dat de Duitsers de stad volledig hadden verlaten. Doordat de Duitsers belangrijke bruggen op de route van Heerenveen naar Leeuwarden hadden opgeblazen kon de infanterie niet snel bijstand verlenen.
Daarom gingen de Dragoons zelf een kijkje nemen. In eerste instantie werd een patrouille van vier voertuigen over de Groningerstraatweg rond half twaalf de stad in gestuurd. Eén van de Canadezen in die voertuigen tekende het volgende op:
‘As we entered the city, passing through the concrete barrier by the narrow passageway left for normal traffic, we were met by an almost hysterical patrol of Resistance men […] In a few moments the news of our arrival had spread through the city, and we were given a fantastic welcome as we rolled slowly forward into the centre of town.
Een Leeuwarder herinnerde zich:
‘Wij woonden dicht bij de Groningerstraatweg, waar onze bevrijders langs kwamen. Met vele honderden stonden wij daar, allemaal blijde toeschouwers. Ineens schoten twee dames uit de rij naar voren en vlogen de Canadezen om de hals met de volgende woorden: “Och skatten, binne jimme daar eindelijk!
Nadat de patrouille had vastgesteld dat de kust veilig was, volgde het hele C Squadron, een detachement van de Royal Canadian Engineers en Regimental Headquarters van Lieutenant-Colonel Landell. Leeuwarden was bevrijd. Hierna gingen duizenden de straat op. Eén van de Canadezen schreef:
‘We halted, and were immediately surrounded by laughing, yelling mobs of people, bringing flowers to give to us, and cheering every move. The Resistance men were everywhere, doing their best to keep the people within bounds and off the cars, but their efforts were hardly necessary. I never saw a more satisfying gathering in my life.’
Leeuwarden was door onverwachte omstandigheden bevrijd door de Dragoons. In de nacht van 15 op 16 april trok alsnog Canadese infanterie de stad in.
