Hannemahuis
Harlingen
Het Hannemahuis centrum voor Harlinger cultuur en historie is een unieke combinatie van museum en gemeentearchief.
Neem alvast een kijkje
Ook leuk
Het Hannemahuis centrum voor Harlinger cultuur en historie is een unieke combinatie van museum en gemeentearchief. In het museum, deels gehuisvest in een voornaam 18e-eeuws koopmanshuis, vind je naast presentaties over de Harlinger geschiedenis en kunst, tijdelijke tentoonstellingen rond historische thema's en hedendaagse beeldende kunst. Bezoek het Hannemahuis en zie hoe men in 1760 jenever maakte in de stokerij, of laat je in de kunsthandel uit 1800 adviseren over de aankoop van een 17e-eeuws schilderij. Je maakt hier ook kennis met de admiraliteit van Friesland, en de roemruchte geschiedenis van Harlingen.
Het Hannemahuis als woonhuis
Het Hannemahuis behoort tot de vroegste huizen van de Harlinger binnenstad. De oudste delen dateren uit het midden van de 16de eeuw. In de eerste helft van de 18de eeuw werd het huis bewoond door de familie Scheltema en doordat dochter Lijsbet in 1743 trouwde met Sjoerd Hannema, kwam het huis in het bezit van de Hannema's.
Sjoerd en Lijsbet lieten in 1744 de voorgevel vervangen door een moderne klokgevel. In 1825 werden twee pakhuizen gesloopt die naast het huis stonden. De huidige bebouwing kwam in de plaats van deze pakhuizen en dit deel kreeg een lijstgevel.
Het interieur is nog redelijk intact. De betimmering in de hal is gedeeltelijk uit de 17de eeuw en het plafond in de mooie voorkamer, 't Zaal, dateert uit 1825.
Ook zijn de schoorsteenmantels in het huis grotendeels authentiek. De spiegel boven de schoorsteenmantel in de achterkamer hangt al sinds 1790 op die plek. In de versiering zijn attributen van een jeneverstoker opgenomen.
Het bedrijf van de distillateur bevond zich in de bijgebouwen.
Het voorhuis is regelmatig aangepast aan de veranderende wensen ten aanzien van het gebruik. In de laatste honderd jaar gebeurde dat in 1911, 1938, 1988 en 2008.
Sinds 1957 is het gebouw als museum in gebruik. De familie Hannema verliet het huis in 1964, na het overlijden van Leendert Jacobus Hannema die het huis legateerde aan de Gemeente opdat het door hem gestichte museum daar zou worden voortgezet.
Tip: doe op Harlingen Welkom aan Zee alvast inspiratie op voor het brengen van een bezoek aan Harlingen en combineer je museumbezoek met andere activiteiten of bezienswaardigheden.
-
De bevrijding van Leeuwarden
De bevrijding van Leeuwarden
Op 11 april 1945 werd duidelijk dat de Duitse weerstand in het noorden van Nederland beperkt was. De geallieerden grepen op 12 april deze kans om zo snel mogelijk op te rukken naar Friesland. Een van de belangrijkste doelen was het bevrijden van Leeuwarden. Hiervoor was de 9th Canadian Infantry Brigade aangewezen. Maar het zou uiteindelijk anders lopen.
Op 12 april reden de Royal Canadian Dragoons bij Noordwolde Friesland binnen. Zij dienden met hun gepantserde voertuigen verkenningen uit te voeren en zo snel mogelijk de Waddenzee te bereiken. Daarmee werden de Duitse troepen in Friesland en Groningen van elkaar gescheiden.
In de nacht van 14 op 15 april stonden drie Squadrons van de Dragoons bij Suameer. Burgum kon eerder die dag niet meer bereikt worden omdat de brug bij de Burgummerdaam door de Duitsers was opgeblazen.
Intussen was er van alles gaande in het nabijgelegen Leeuwarden. Op 12 april was het vliegveld door de Duitsers opgeblazen. En vanaf 14 april verlieten zij de stad. Leeuwarden zou niet worden verdedigd. Het Burgerweeshuis dat onderdak had geboden aan verschillende Duitse instanties werd in brand gestoken. Een poging om de telefooncentrale op te blazen mislukte door een geniale ingreep van het verzet. Dat verzet ging bovendien in de vroege ochtend van 15 april massaal de straat op om belangrijke punten te bezetten en achtergebleven Duitsers gevangen te nemen.
De Dragoons in Suameer hadden contact met het verzet in Leeuwarden. Door verschillende berichtgeving was het onduidelijk of er nu hard gevochten werd in Leeuwarden of dat de Duitsers de stad volledig hadden verlaten. Doordat de Duitsers belangrijke bruggen op de route van Heerenveen naar Leeuwarden hadden opgeblazen kon de infanterie niet snel bijstand verlenen.
Daarom gingen de Dragoons zelf een kijkje nemen. In eerste instantie werd een patrouille van vier voertuigen over de Groningerstraatweg rond half twaalf de stad in gestuurd. Eén van de Canadezen in die voertuigen tekende het volgende op:
‘As we entered the city, passing through the concrete barrier by the narrow passageway left for normal traffic, we were met by an almost hysterical patrol of Resistance men […] In a few moments the news of our arrival had spread through the city, and we were given a fantastic welcome as we rolled slowly forward into the centre of town.
Een Leeuwarder herinnerde zich:
‘Wij woonden dicht bij de Groningerstraatweg, waar onze bevrijders langs kwamen. Met vele honderden stonden wij daar, allemaal blijde toeschouwers. Ineens schoten twee dames uit de rij naar voren en vlogen de Canadezen om de hals met de volgende woorden: “Och skatten, binne jimme daar eindelijk!
Nadat de patrouille had vastgesteld dat de kust veilig was, volgde het hele C Squadron, een detachement van de Royal Canadian Engineers en Regimental Headquarters van Lieutenant-Colonel Landell. Leeuwarden was bevrijd. Hierna gingen duizenden de straat op. Eén van de Canadezen schreef:
‘We halted, and were immediately surrounded by laughing, yelling mobs of people, bringing flowers to give to us, and cheering every move. The Resistance men were everywhere, doing their best to keep the people within bounds and off the cars, but their efforts were hardly necessary. I never saw a more satisfying gathering in my life.’
Leeuwarden was door onverwachte omstandigheden bevrijd door de Dragoons. In de nacht van 15 op 16 april trok alsnog Canadese infanterie de stad in.
