Jabikspaad | Rondje Noardwest Fryslân

(100.3 km)

Rondje Jabikspaad: pelgrimeren door stilte, tijd en landschap. Aan de rand van het Wad, waar de wind vrij spel heeft en de horizon eindeloos lijkt, begint een bijzonder rondje. Geen gewone wandeling, maar een reis door het hart van Noardwest Fryslân. Het Rondje Jabikspaad is een pelgrimsroute van ruim 100 kilometer – een tocht die niet draait om snelheid, maar om beleving en ontmoeting.

Je start in Sint-Jacobiparochie, bij de Groate Kerk. Hier ligt het beginpunt van zowel het oostelijke als westelijke Jabikspaad, maar dit keer volg je een route die beide kanten verbindt. Een cirkel, net als het leven, zonder duidelijk begin of einde. Onderweg stap je van dorp naar dorp, van dijk naar terp, van akker naar kerkje. Elk stuk vertelt zijn eigen verhaal, met het Friese landschap als stille verteller.

Dit is slo…

Dit is slowtoerisme op z’n best. Je wandelt langs eeuwenoude routes, waar ooit pelgrims liepen op weg naar Santiago de Compostela. De tijd lijkt hier trager te gaan. Of misschien ben jij het die vertraagt. In dorpen als Franeker, Winsum, Jorwert, Wieuwerd en Easterlittens kom je langs kleine kerken waar je welkom bent om even stil te zijn – of een stempel op te halen voor je pelgrimspaspoort.

Langs de route ontmoet je het landschap in al zijn verscheidenheid: uitgestrekte polders, stille dijken, weidevogels, rietkragen en dorpjes waar de bakker je nog groet. Soms hoor je niets anders dan je eigen voetstappen. En juist dat maakt deze route zo waardevol. Alles In je eigen tempo.

Het Rondje Jabikspaad is uitstekend te verdelen over meerdere dagen. Kies je voor een wandelweek met overnachtingen in gastvrije dorpen? Of loop je liever elke keer een stukje, in het ritme van het seizoen? Alles is mogelijk. Er is geen vast tempo, alleen jouw tempo. Geen prestatiedruk, alleen de uitnodiging om onderweg te zijn.

Deze route is niet alleen een fysieke wandeling, maar ook een innerlijke reis. Een reis die je bijblijft. Perfect voor wie rust zoekt, houdt van betekenisvol reizen, en zich graag verbindt met de omgeving. En het mooiste? Je eindigt waar je begon – maar je bent onderweg veranderd.

Praktische tips voor onderweg
Je wandelt door rustige, dunbevolkte gebieden. Horeca of winkels zijn niet altijd in de buurt, dus bereid je goed voor. Draag stevige wandelschoenen en comfortabele kleding. Neem een goed zittende rugzak mee met extra trui, wind- en waterdicht jack, eten en drinken.

Respecteer de route
Sommige stukken gaan over particulier terrein. Gedraag je als gast en blijf op de paden. Honden zijn aangelijnd welkom, tenzij anders aangegeven – kies dan een alternatieve route.

Overnachten en route-informatie
Langs de route zijn overnachtingsplekken te vinden. Bekijk hier het aanbod.
Deze route is onderdeel van het Jabikspaad. Bestel de wandelgids via www.jabikspaad.nl voor achtergrondinformatie, de volledige route en actuele informatie.

Dit ga je zien

Groate Kerk Sint-Jacobiparochie

De opvallende Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie is al enkele decennia in gebruik als cultureel centrum voor regio Het Bildt. Er vinden allerlei soorten concerten, vergaderingen en andere bijeenkomsten in deze kerk plaats.

De Slikwerker

Historisch herkenningspunt De Slikwerker is een bronzen beeld van Frans Ram, dat staat op de zeedijk in de buurtschap Zwarte Haan. De mannen worden geëerd die in de periode van 1505 tot 1754 het gebied van het Bildt hebben drooggelegd. Tip, wandel ook even de dijk op en geniet van het uitzicht!

Kwelder De Bildtpollen

De Bildtpollen is een kwelder bij Zwarte Haan, ideaal voor zoutminnende planten en vogels. Regelmatige overstromingen helpen erosie voorkomen en beheren houdt flora en fauna in balans. Het gebied trekt veel vogels dankzij de voedselrijkdom en rust.

Nieuwebildtzijl (Nije-Syl)

Nieuwebildtzijl (Bildts: Nije-Syl, Fries: Nijebiltsyl ontstond rond 1600 bij de aanleg van de Nieuwebildtdijk en kreeg zijn naam door de nieuwe sluis die hier werd gebouwd. Deze sluis verving de oude in Oudebildtzijl en speelde een belangrijke rol in de bescherming tegen het woeste zeewater.

Voormalige Gereformeerde Kerk Oudebildtzijl

Karakteristieke, kruisvormige, Gereformeerde interbellumkerk in Oudebildtzijl. Verving de oude kerk die in 1930 voor deze nieuwbouw gesloopt is. Buiten gebruik gesteld in 2016. Daarna verbouwd tot woning.

Oudebildtzijl (Ouwe-Syl)

Welkom in Ouwe-Syl, daar waar het goed toeven is. Kom en ontdek dit bijzondere plekje, geniet van de rust en gemoedelijkheid, maak kennis met de vriendelijke inwoners, en zet de tijd even stil.

Bezoekerscentrum Aerden Plaats

Bezoek de Aerden Plaats en laat je verrassen! Maak kennis met de cultuurhistorie en de hedendaagse kunst van het Bildt!

Sint Vituskerk

Deze forse, mooi gelegen kerk is al rond 1100 gebouwd. Ze ligt in een drievoudige boomzoom en is zowel van binnen als buiten de moeite waard.De tufstenen noordmuur bezit rondbogige nissen met sporen van kleine rondboogvensters. Daaronder...

Stiens

Maak kennis met gastvrij Stiens, de ‘leukste verrassing boven Leeuwarden’. Want waar kun je nog gratis parkeren terwijl je het levendige centrum bezoekt?

Landschapspark Martenastate en stinzenflora

Jaarlijks worden voor het landschapspark Martenastate een aantal interessante excursies en activiteiten samengesteld. Je bent van harte uitgenodigd om deel te nemen aan deze arrangementen onder leiding van een gids. Het park is rijk aan stinzenplanten.

Landgoed & Slot Martenastate

In 1899 is de oude state afgebroken en vervangen door een “slot”. Dit gebouw bestaat nog steeds en is gelegen op het eiland in de slotgracht. Het park heeft een romantisch karakter met elementen uit de Engelse landschapsstijl en een zeer rijke stinzenflora.

Nicolaaskerk Koarnjum

De Nicolaaskerk uit 1873 is ook een bijzondere verschijning met zijn eclectische vormgegeving, ontworpen door architect Foppe Brouwer.

Sint Genovevakerk Jelsum

Op de terp van Jelsum, een dorpje even ten noorden van de Friese hoofdstad Leeuwarden, is de voormalige hervormde kerk van Jelsum te vinden. In deze kerk ligt de bekende theoloog Balthasar Bekker begraven.

Dekema State Jelsum

Eeuwenoude adellijke oase Steek op uw tocht door het Friese Land gerust even aan bij onze mooie plek. In de voormalige tuinmanswoning is een kleine zelfbediening koffiehoek ingericht, waar u een lekker vers gezet kopje koffie of heet water v...

Grote of Jacobijnerkerk

De Grote of Jacobijnerkerk is de oudste en bouwkundig belangrijkste kerk van Leeuwarden.

Waalse Kerk

De Waalse kerk heet zo omdat er vroeger diensten werden gehouden in het Frans. Ook nu gebeurt dat nog héél af en toe. De Franse taal was eeuwenlang de voertaal van de Europese elite.

Sint-Martinuskerk Wirdum

Wist je dat deze kerk eeuwenlang niet één maar twee torens had? Dat zit zo: Er was al een tufstenen toren toen in de veertiende eeuw een kapelachtige aanbouw werd vervangen door nog een toren, de huidige. In de zeventiende eeuw werd het tufstenen ex...

Wirdum (Wurdum)

Wirdum is een pittoresk dorp dichtbij Leeuwarden en Grou. In het dorp vind je een hotel, café/restaurant en een kleine supermarkt met brood van de warme bakker. Wist je dat de oostelijke route van het Jabikspaad ook door Wirdum loopt?

Hervormde kerk Friens

In het terpdorpje bevindt zich de Hervormde kerk Friens, gebouwd in 1795 op kosten van de familie Van Sytzama.

Jirnsum

Jirnsum is een terp dorp aan de rivier de Boarne. Centraal gelegen, goed bereikbaar, voldoende faciliteiten én rust. Dat zijn een aantal redenen om hier te verblijven.

de Jirnsumer Moeting

Op 5 juni 2010 werd in het Friese Jirnsum (Irnsum) (tussen Grou en Sneek) een uniek pelgrimsmonument, ‘de Jirnsumer Moeting’, onthuld (dit is 10 jaar na de opening van het Jabikspaad).

Raerd (Rauwerd)

Ontdek Raerd, een Fries terpdorp dat rust, ruimte en saamhorigheid uitstraalt.

Park Jongemastate

Het kleine park is een uitzonderlijke verschijning in het Friese Landschap. Middenin het open kleilandschap steekt de boombeplanting van het bos hoog af tegen de vlakke horizon van weilanden. Het in Engelse landschapsstijl aangelegde park met haar k...

Easterwierrum (Oosterwierrum)

Easterwierum (Oosterwierum) bevindt zich tussen Leeuwarden en Sneek, te midden van de dorpen Mantgum en Rauwerd. Het dorp heeft zijn oorsprong op de locatie van de huidige buurtschap Tsjerkebuorren, die ontstaan is op een terp.

De Ald Toer

De kerktoren doet terugdenken aan de voormalige locatie van het dorp Easterwierrum.

Jorwert (Jorwerd)

Jorwert is een oud terpdorp wat ligt in de driehoek Leeuwarden, Sneek en Franeker. Hoogtepunt is het jaarlijks terugkerende openluchttheater in de notaristuin. Kom je voor rust? Bezoek dan zeker ook Nijkleaster wat staat voor stilte, bezinning en verbinding.

Redbadtsjerke Jorwert

De Redbadtsjerke in Jorwert is sinds 1994 eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. De vrijwilligers van deze commissie heeft de Redbadtsjerke in beheer en verhuur die aan o.a. muziekgezelschappen, particulieren.De kerk dient tevens als trouwlocatie

Plas-dras in de Lionserpolder

Plas-dras is grasland met een waterstand gelijk aan het maaiveld. In natte periodes vormt het water, in droge periodes grasland. In de Lionserpolder zie je in het najaar kemphanen, goudplevieren en ganzen. De open polder met oude kreken en terpen is ideaal voor weidevogels.

Sint-Catharinakerk Leons

In een van de kleinste dorpen van Friesland staat de Sint-Catharinakerk. Al had het weinig gescheeld of de kerk was in 1961 wegens bouwvalligheid afgebroken. Een particulier initiatief redde de kerk. Het orgel was inmiddels naar Húns verhuisd....

Mariakerk Winsum

De kerk, oorspronkelijk gewijd aan Maria, staat op een terp. De zaalkerk met driezijdige koorsluiting heeft een kern uit de 16e eeuw en een noordgevel uit de 18e eeuw.

Winsum (Winsum)

Winsum is een terpdorp is gelegen ten zuidoosten van elfstedenstad Franeker, tussen Baijum en Oosterlittens en wordt omringt door groene weiden. Dit sportieve dorp staat bekend om de jaarlijks gehouden Friese kampioenschappen fierljeppen.

Johanneskerk Tzum

Het terpdorp Tzum is van heinde en ver te herkennen aan de hoge kerktoren. De toren is in totaal 72 meter hoog en bezit een opmerkelijk hoge spits, de hoogste van Friesland.

Tzum (Tsjom)

Tzum (Fries: Tsjom) is een typisch terpdorp met een beroemde kerktoren. Het ligt ongeveer vier km ten zuidoosten van elfstedenstad Franeker en maakt deel uit van de gemeente Waadhoeke.

Franeker (Frjentsjer)

Elfstedenstad Franeker is een boeiende stad met haar rijke universiteitsverleden. Jarenlang werd deze stad bewoond door vele studenten. Daaronder waren bekende namen als Descartes.

Martinikerk Franeker

De Martinikerk is de enige middeleeuwse kerk in Friesland met een kooromgang. Het orgel uit 1842 is gemaakt door Van Dam.

Botniastins

Sinds 2017 is in de historische Botniastins de nieuwe Franeker Academie gehuisvest. Er worden lezingen gehouden, bedrijven en instellingen kunnen er vergaderruimten huren, en er worden onderzoeksprogramma's uitgevoerd.

Camminghastins

In het centrum van Franeker staat de Camminghastins gedateerd rond 1500. Kom eens gezellig een kop koffie drinken in de Camminghastins, want tegenwoordig huist er een een konditorei.

Koninklijk Eise Eisinga Planetarium

Aan het plafond van de woonkamer van een prachtig grachtenhuis in Franeker bevindt zich UNESCO Werelderfgoed én het oudste nog werkende planetarium ter wereld.

Schalsum (Skalsum)

Een klein pittoresk dorp gelegen aan het Pelgrimspad 'It Jabikspaad'. De kerk wordt gebruikt als stempelpost voor pelgrims. Bezoek ook zeker de poldermolen in het dorp of pak de fiets en ontdek de groene en weidse omgeving!

Mariakerk Boer

De gepleisterde eenbeukige kerk uit de twaalfde eeuw was oorspronkelijk gewijd aan Maria. Het ingangsportaal uit 1664 is heel bijzonder: het is gesierd met twee leeuwen en een vaas, afkomstig van de afgebroken stins Elgersmastate.

Boer (Boer)

Boer is een piepklein terpdorp ten noordoosten van Elfstedenstad Franeker. Boer is een tweelingdorp van Dongjum. Gelegen in een prachtig open landschap kun je hier prima fietsen en wandelen. Bezoek zeker ook de opvallende kerk.

Ried (Rie)

Ried, een groen dorp met een rijke historie. Ried ligt aan het Jabikspaad, maar ook aan het water de Rie, dat deel uitmaakt van de Friese Elfsteden Waterroute en de kleiroute.

Minnertsga (Minnertsgea)

Naast het bezoeken van de imposante Menardskerk, kun je ook prima de omgeving van het dorp ontdekken. Het UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee is op een paar kilometers afstand. Je kunt de zilte zeelucht ruiken.

Meinardskerk Minnertsga

Protestantse Kerk in Minnertsga

Sint Jacobiparochie (Sint-Jabik)

Sint Jacobiparochie ontstond in 1505, toen Het Bildt door arbeiders uit onder meer Zuid-Holland, Zeeland en Friesland werd ingedijkt. Vooral bekend vanwege de Groate kerk als startpunt van de pelgrimsroute het Jabikspaad.